MỤC LỤC
Bạn đã bao giờ thắc mắc về những đám hơi xuất hiện ở đầu xả của bẫy hơi chưa? Những làn hơi mỏng này có thể là hơi sống (live steam) hoặc chỉ đơn giản là hơi bốc (flash steam). Bài viết này nhằm giúp hiểu sâu hơn về sự khác biệt tinh tế giữa hai hiện tượng này.
Hơi Sống vs. Hơi Bốc
Hơi sống thường vô hình, và khi bẫy hơi bị rò rỉ, khoảng không gian ngắn giữa đầu xả ống và làn hơi nhìn thấy được thường trong suốt với tốc độ và lực phun tương đối cao. Ngược lại, nếu làn hơi có tốc độ thấp hơn và xuất hiện ngay tại đầu xả ống, đó nhiều khả năng chỉ là hơi bốc. Kiểm tra nhanh hoạt động của bẫy hơi sẽ giúp xác nhận tình trạng thực tế.

Đáng tiếc, nếu không kiểm tra kỹ, nhiều bẫy hơi thường bị hiểu nhầm là bị rò rỉ do các đám hơi thoát ra, trong khi thực chất đó chỉ là những giọt nước ngưng năng lượng cao bị bốc hơi khi áp suất tại đầu xả giảm.
Nguyên Nhân Xuất Hiện Đám Hơi Ở Đầu Xả Bẫy Hơi?
Nước ngưng di chuyển qua đường ống ở áp suất cao hơn khí quyển. Khi được xả ra ngoài, một phần nước ngưng lập tức bốc hơi do chênh lệch áp suất – hiện tượng này được gọi là bốc hơi tức thời (flash evaporation).

Đám hơi xuất hiện ở đầu xả bẫy hơi chính là hơi nước bốc lên (flash steam) ngưng tụ trong không khí tạo thành những giọt nước siêu nhỏ. Do sự chênh lệch áp suất giữa đầu vào và đầu ra bẫy hơi, bất kỳ bẫy hơi nào xả nước ngưng đều sẽ tạo ra một lượng hơi bốc nhất định.
Hơi bốc (xét về tốc độ và lực) khác với hơi sống vì khi bẫy hơi rò rỉ hơi sống, phần lớn chất lỏng thoát ra thường là hơi nước áp suất cao – vốn vô hình. Trong khi đó, với hơi bốc, thường chỉ một tỷ lệ nhỏ khối lượng nước ngưng áp suất cao chuyển thành hơi do giảm áp suất đầu xả.
Lượng Hơi Bao Nhiêu Là Bất Thường?
Hơi bốc có thể trông nhiều hơn thực tế vì thể tích riêng của hơi bốc lớn hơn nước ngưng đến 1.500 lần. Nước ngưng hình thành ở áp suất cao hơn sẽ có nhiệt độ tương ứng cao hơn, tạo ra tỷ lệ hơi bốc lớn hơn và làm tăng lượng hơi nhìn thấy được.
Ví dụ:
Nếu một bẫy hơi xả 10 kg/h nước ngưng ở áp suất 1.0 MPaG ra khí quyển, lượng hơi bốc tạo ra khoảng 1.6 kg/h. Thể tích này tương đương ~2.7 m³ (lớn hơn dung tích 2 bồn tắm cỡ đại). Khi hơi bốc khuếch tán, nó tạo thành đám hơi trông rất lớn. Điều quan trọng cần nhớ: đây không phải rò rỉ hơi mà là nước ngưng đã bốc hơi.
Tóm lại, bẫy hơi hoạt động bình thường vẫn có thể tạo ra đám hơi trông như rò rỉ, vì đám hơi thường thấy ở đầu xả thực chất là do hiện tượng bốc hơi tức thời của nước ngưng (flash steam). Lưu lượng nước ngưng xả dao động sẽ làm lượng hơi bốc thay đổi theo. Khi không chắc bẫy hơi có rò rỉ hay không, nên kiểm tra nhanh tình trạng bẫy.
Lưu Ý Bổ Sung
Một số bẫy hơi (ví dụ: loại lưỡng kim) có thể được thiết kế để làm lạnh sâu (sub-cooling) nước ngưng trước khi xả. Làm lạnh sâu làm giảm lượng hơi bốc nhìn thấy được, nhưng có thể gây ứ đọng nước ngưng kéo dài ở đầu vào bẫy. Với ứng dụng như xả đường hơi chính hoặc gia nhiệt nhiệt độ cao, không nên dùng bẫy loại này. Mặc dù bẫy làm lạnh sâu tạo ít hơi bốc hơn, chỉ bẫy không làm lạnh sâu được khuyên dùng cho dịch vụ xả nhỏ giọt hoặc gia nhiệt để đảm bảo an toàn và vận hành ổn định.
Để biết thêm về hơi bốc, tham khảo bài viết: [Flash Steam].
Nguồn: TLV
Người dịch: Thanh Dương
các bài viết khác
Bẫy kép
Hiện Tượng Búa Nước: Cơ Chế và Nguyên Lý
Các loại hơi nước
Điều khiển áp suất hơi nước: Giải pháp tối ưu cho hệ thống nhiệt công nghiệp
Tổng quan QCVN 19:2024/BTNMT về Khí thải Công nghiệp
Bẫy Hơi Của Tôi Có Bị Rò Rỉ Hơi Sống Không?
Loại bỏ không khí khỏi thiết bị sử dụng hơi
Hiện Tượng Khóa Hơi (Steam Locking)